Szpotawość kolan to sytuacja w której staw kolanowy ustawia się do boku- do zewnętrznej strony. Jeżeli szpotawość odnosi się do obu nóg będą one układały się w specyficzny sposób.
Co się dzieje gdy kolano wydaje się być szpotawe ?
W poprawnych warunkach kość udowa ślizga się wobec kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując należyte ustawienie. Jakość owego ślizgu okazuje się być dobra gdyż kolano okazuje się być stabilizowane:
od bocznej strony za pośrednictwem:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej za to stabilizację umożliwiają:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

Należyte ustawienie kości wobec siebie będzie nadrzędne do pracy wyżej wyszczególnionych struktur. Gdy jednakże staw kolanow ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na położenie łąkotki bocznej, która nie ślizga się prawidłowo, napięcie torebki stawowej a, także więzadeł po stronie bocznej, krytycznie wpływa na działanie mięśni położonych w tejże okolicy.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swą stabilność i będzie w wyższym stopniu podatny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to uszkodzeniem więzadeł pobocznych czy choćby uszkodzeniu łąkotki.
Wypada dodać, iż jeżeli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostaje rozszerzona, to po stronie wewnętrznej- najprawdopodobniej dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- takowa sytuacja powiększa zagrożenie urazu łąkotki przyśrodkowej !

Z jakiego powodu kolano jest szpotawe ?
To zasadnicze zapytanie które powinno się sobie postawić zanim przystąpimy do leczenia.
Powodów może być wiele- niewłaściwe ustawienie kości wobec siebie, osłabienie aparatu więzadłowego w kolanie, nieprawidłowe ustawienie miednicy, bądź nawet niewłaściwe ustawienie stawu skokowego.

Z rozmaitych czynników kość udowa może, się skręcić wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby wziąć się za leczenie tego rodzaju przypadłości pozostaje w pierwszej kolejności znaleźć przyczynę takiego stanu rzeczy. Ażeby to zrobić wolno nam wykonać przeprowadzić:
-testy więzadeł kolana- aby ustalić czy jest porządnie stabilizowane,
-testy mięśniowe- tak aby ocenić czy napięcie mięśni jest prawidłowe,
- testy łąkotek- tak aby skontrolować czy pracują poprawnie i są dobrze ustabilizowane,
-należy ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe ułożenie będzie w stanie prowokować skręcenie podudzia względem kości udowej,
-przychodzi ustalić ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie posiadają możliwość wywoływać skręcenie kości udowej w stosunku do kości podudzia.

Po pierwsze drobiazgowe testowanie.
Wówczas gdy już zauważymy, że coś okazuje się być nie tak, iż kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niewłaściwie, czy dziecko skarży się na ból postanawiamy wybrać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większa część rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, jednakże ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Zatem też wystawia skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tu zwykle pojawia się pierwsze zdziwienie, gdyż do lekarza specjalisty zwykle czeka się w kolejce i to dosyć sporo. Na takiej wizycie lekarz winien stwierdzić problem, a także jego źródło- gdyż to jest istotne w procesie leczenia. Powinien sprawdzić postawę dziecka, posprawdzać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale też wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Trzeba ocenić także stabilność poszczególnych stawów jak również funkcjonowanie więzadeł. Kiedy już odbędziemy taką wizytę, lekarz przebada dziecko i odkryje problem którym są szpotawe kolana przypuszczalnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W tego typu skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” jak również, jakie zabiegi wykonać, na ogół okaże się to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. W tym miejscu pojawia się 1 zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę patologii a dla fizjoterapeuty przedstawia wyłącznie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd tenże rehabilitant ma posiadać wiedzę jakiego rodzaju to ćwiczenia ? fizjoterapia sanok końcu typ prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest źródło problemu, czy jest przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano prezentują za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - wówczas ćwiczenia będą wyglądały absolutnie odmiennie. Zachodzi więc pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien sam przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tymże łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
fizjoterapia sanok ciągu ćwiczeń.
Kiedy dziecko jest już na fizjoterapii musimy się upewnić, że przeprowadza stosowne ćwiczenia ! Wielokrotnie bowiem przytrafia się tak, że przez natłok pracy i pacjentów wykonuje się tego rodzaju gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które posiadają różnorodne schorzenia. Pozostaje w takim razie zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma wykonywać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Z pewnością, że nie. Takie przypadki powinni być wykonywane oddzielnie, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć odmienne przyczyny z przekonaniem można stwierdzić, iż 2 osoby posiadające szpotawe kolana mogą wykonywać różny wariant ćwiczeń dlatego, że przyczyna ich problemu okazuje się być inna !
Co mam zrobić gdy moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z wcześniej opisanego tekstu można wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu odnalezienia właściwej rehabilitant sanok , ewentualnie możesz też udać się do fizjoterapeuty, który przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.